Gepubliceerd op zaterdag, 08 juli 2023
Granen van weleer
Voor smaken van nu
In de keukenkast staat een flesje huttentutolie. Gekregen in een pakketje met streekproducten. Huttentut is een van de historische gewassen die lang geleden in onze regio werden geteeld. De zaden van de huttentut bevatten hoogwaardige olie die je ook kunt gebruiken als huidverzorging en massageolie, maar ook als spijsolie. En als biobrandstof! Als het gekregen flesje leeg is, komt er een nieuwe voor in de plaats. Want deze smaakt nét dat beetje anders over de salade. Lekker! Zo ook op een stukje stokbrood, met een snuf zout en peper. Mjam.
Maar daar willen we het helemaal niet over hebben, eigenlijk. Of toch enigszins. Want huttentut c.q. deder wordt evenals andere ‘verloren’ historische gewassen op verschillende natuurakkers in Oost-Zeeuws-Vlaanderen verbouwd. Graansoorten met nog meer tot de verbeelding sprekende zoals bruinkafemmertarwe, eenkoorntarwe, grijze zandboekweit, pareltarwe, rotkorn en witte emmertarwe. Zo natuurlijk mogelijk, dus met organische mest uit de buurt en handmatige onkruidbestrijding. Historische granen kunnen trouwens een stuk beter tegen ziektes en hebben daardoor geen gewasbeschermingsmiddelen nodig. Reden temeer waarom het belangrijk is historische gewassen te behouden voor de toekomst. De oude gewassen worden door een groep van een vijftiental vrijwilligers geteeld met het oog op biodiversiteit. Bloemblokken trekken insecten aan die plaaginsecten bestrijden. Zo ook de ‘keverbank’ die niet alleen populair is bij insecten, maar ook door de patrijs is uitgekozen als broedplaats, een van de akkervogelsoorten die het moeilijk hebben vanwege de geïntensiveerde landbouw.
Leeuwerik Saison
En dan zijn we aangeland bij de leeuwerik. Als je door de velden fietst kun je het vrolijk kwetterende gezang van dit verder onopvallende akkervogeltje hoog boven in de lucht horen. Om aandacht te vragen voor de akkervogels en hun leefgebied, vormde de leeuwerik inspiratie voor de naam van een nieuw speciaalbier dat wordt gemaakt van de historische granen van Stichting Historische Gewassen Natuur(lijk) Zeeuws, de beheerder van de natuurlijke akkers: opgericht door mensen met expertise in duurzame landbouw, cultuurhistorie en natuur. De Leeuwerik Saison is gemaakt van maartsche gerst, Zeeuwse bruinkafemmertarwe, witte emmertarwe en Sint Jansrogge. Helemaal in lijn met de doelstelling van de stichting: met duurzame teelt, regionaal traceerbare ingrediënten, optimaal gebruik maken van de oogst en verlaging van de CO2-emissie wordt dit zomerblondbier gebrouwen door Jopen. Deze brouwerij is koploper in innovatieve bierbrouwprojecten, geleid door Universiteit Gent en Hogeschool Gent. De brouwerij mag dan in Haarlem staan, brouwer Chris Wisse uit Westdorpe is hartstikke Zeeuws-Vlaams. De Leeuwerik Saison is te koop in flessen van 0,75 l via de website historischegewassen.nl bij streekproductenwinkels en bij Boussen Culinair (Sint Jansteen). Kom je bij Boussen, vraag dan gelijk naar bakproducten die gemaakt zijn van het rogge van de natuurakkers, zoals het unieke broodje Rogge Verdomme: brood gemaakt zoals in oude tijden van rogge en rozijnen voor de zogeheten verdomden die in de Vlaamse steden gevangen zaten.
Primeur in juli: Zeeuwse pasta van risweit en Sint Jansrogge
Je kent vast het Patrijske al, een bier gebrouwen door Bierbrouwerij Vermeersen uit Hulst van het 150 jaar oude tarweras Zeeuwse Witte. De pannenkoekenmix, gemalen uit verschillende soorten tarwe door ambachtelijke molenaars. En uiteraard de huttentutolie, geperst door Jos Heerkens Kruiden. In julie volgt de primeur: vanaf dan komt een pasta met zachte structuur en smaak, ambachtelijk gemaakt door Zeeuwse Pasta. Zeker weten dat die fantastisch zal smaken, gecombineerd met een salade die afgemaakt is met een dressing van huttentutolie.
De producten van Stichting Historische Gewassen Natuur(lijk) Zeeuws zijn te herkennen aan het etiket. Opbrengst is t.b.v. de historische gewassen. Meer info over de stichting, werkwijze en excursies: www.historischegewassen.nl
Dit artikel werd in juli 2023 gepubliceerd in het magazine Via Vivo.
